Μέσα Κοινωνικής Αποξένωσης: Η ακμή της υποκρισίας

,

Του Δημήτρη Γερομανώλη

Είναι φανερό πως στις μέρες μας τα social media έχουν ενταχθεί ολοκληρωτικά στην καθημερινότητα του ατόμου, διευκολύνοντάς την ποικιλοτρόπως. Εκτός των άλλων δυνατοτήτων της επιτρέπει την επικοινωνία των ανθρώπων, ανεξαρτήτως απόστασης. Η επικοινωνία αυτή όμως, προϋποθέτει και την κοινοποίηση αυτοπροσωπογραφιών. Προσωπικά, το τελευταίο μπορεί να αποτελέσει επιζήμιο χαρακτηριστικό αυτής της καινοτομίας, παρόλο που οι επονομαζόμενες selfies είναι φαινομενικά ακίνδυνες.

          Συγκεκριμένα οι αυτοφωτογραφίσεις δεν είναι μόνο ακίνδυνες, αλλά μπορούν να αποβούν εξαιρετικά βοηθητικές για την ψυχοσύνθεσή μας. Ενδεικτικά, όταν ένας άνθρωπος παρατηρεί τον εαυτό του σε φωτογραφίες, επέρχεται η αποδοχή της εμφάνισής του, χωρίς ο ίδιος να το αντιλαμβάνεται. Αυτό συμβαίνει διότι έρχεται υποσυνείδητα «αντιμέτωπος» με την πραγματικότητα, συνηθίζοντας έτσι την παρουσία του και αποβάλλοντας κάθε είδους εσωτερικευμένης ανασφάλειας που μπορεί να έχει συσσωρεύσει. Έτσι, ο άνθρωπος αυτός θα είναι πιο ήρεμος και χαρούμενος μακροπρόθεσμα, εφόσον ο ψυχικός του κόσμος λειτουργεί αναλογικά με τη διάθεσή του.

          Επιπλέον, οι αυτοπροσωπογραφίες, όπως όλες οι εικόνες άλλωστε, αποτελούν έναν τρόπο «αρχειοθέτησης» των αναμνήσεων και των εμπειριών μας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η κατηγορία αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να παρατηρηθεί η εξέλιξη ενός ανθρώπου ανά τα χρόνια και σε όλους τους τομείς. Η εμφάνιση του προσώπου του, μάλιστα, καταδεικνύει και τη χρονική περίοδο που διανύει, με όλες τις εμπειρίες που αυτή συνεπάγεται, αποφεύγοντας έτσι το ενδεχόμενο να τις ξεχάσει.

          Από την άλλη πλευρά, τα παραπάνω οφέλη των selfies δεν ισχύουν στην περίπτωση της κοινοποίησής τους στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Στον τομέα της ψυχολογίας, η επίτευξη της ολοκληρωτικής αποδοχής του εαυτού μας επέρχεται μέσω της ατομικής μας πνευματικής εξάσκησης. Στο διαδίκτυο, όμως, δεν υφίσταται η έννοια του ατομικού, αλλά αντίθετα η αφιλτράριστη κριτική του συνόλου. Η τελευταία μπορεί να λειτουργήσει σαν ένας αποπροσανατολισμός από τον προαναφερόμενο στόχο μας και ενδεχομένως να επιφέρει αντίθετα αποτελέσματα, με κυριότερο την αποξένωση, ιδιαίτερα σε ανασφαλείς χαρακτήρες που εξαρτώνται από την αποδοχή του κοινωνικού τους περιγύρου.

          Συμπληρωματικά, όσον αφορά την αυτοφωτογράφιση στο πλαίσιο ενός ημερολογιακού δείκτη, όταν αυτή πραγματοποιείται υπό την καθοδήγηση των στερεοτύπων της εποχής, θα είναι αναποτελεσματική. Με άλλα λόγια, οι φωτογραφίες που αναρτώνται στο διαδίκτυο είναι ωραιοποιημένες μέσω της χρήσης φίλτρων. Εάν, λοιπόν, ένας άνθρωπος επιθυμεί να καταγράψει την εξέλιξή του και στις διαδικτυακές πλατφόρμες, ενδεχομένως να ξεχάσει τον αρχικό του στόχο και να επηρεαστεί κοινοποιώντας μια παραποιημένη εικόνα του εαυτού του, εντείνοντας την κοινωνική υποκρισία και διογκώνοντας τα συμπλέγματα κατωτερότητας.

          Προς επίρρωση των παραπάνω, οι αυτοπροσωπογραφίες αποτελούν ένα ωφέλιμο χαρακτηριστικό της σημερινής εποχής, τόσο για την ψυχολογία του ατόμου, όσο και για την καταγραφή στιγμιοτύπων διαχρονικά. Παρόλα αυτά, η κοινοποίησή τους στα social media αναιρεί τα παραπάνω πλεονεκτήματα και συντηρεί έναν υποκριτικό κόσμο. Συνεπώς, με τη σωστή χρήση των τεχνολογικών δυνατοτήτων που μας προσφέρονται, η υποκρισία που ακμάζει στα Μέσα Κοινωνικής «Αποξένωσης» θα πάψει να υφίσταται.