Αντιμετωπίζονται τα παιδιά ως άνθρωποι με δικαιώματα;

 της Μάρας Μπογιατζή

Σε μια εποχή που παρατηρούμε πολλά ανθρώπινα δικαιώματα να καταπατώνται άμεσα και έμμεσα, τα παιδιά γίνονται συνήθως τα μεγαλύτερα θύματα. Η μικρή τους ηλικία αποτελεί για ορισμένους αφορμή, είτε να τα εκμεταλλευτούν, είτε να ξεχάσουν πως διαθέτουν και εκείνα δικαιώματα. Με αφορμή, λοιπόν, πρόσφατο περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας που οδήγησε στον θάνατο δύο παιδιών, τίθεται το ερώτημα πώς παραβιάζονται τα δικαιώματα του παιδιού στη χώρα μας ή παγκόσμια, παρόλο που δε διαφέρουν από τα αντίστοιχα των ενηλίκων.

          Πράγματι, τα δικαιώματα των παιδιών είναι από νομικής άποψης ίδια και ίσα με αυτά των άλλων ανθρώπων. Όλα αρχικά τα παιδιά ανεξαιρέτως δικαιούνται μια επαρκή εκπαίδευση στο μέρος όπου ζουν, για να καλλιεργηθούν πνευματικά και ηθικά. Προστίθεται σε αυτό το δικαίωμα σωματικής ακεραιότητας, καθώς και νομικής προστασίας από το κράτος στην ιδιωτική και δημόσια ζωή. Ένα παιδί όμως, έχει και ένα επιπρόσθετο δικαίωμα σε σχέση με τους μεγαλύτερους, να προστατεύεται από τους κηδεμόνες του ή το κράτος μέχρι την ενηλικίωσή του, με στόχο την αξιοπρεπή ζωή και την κάλυψη των βασικών αναγκών του, κάτι που συχνά καταστρατηγείται.

          Όσον αφορά μάλιστα τη χώρα μας, είναι ένα από τα κύρια δικαιώματα που παραβιάζονται. Πολλά παιδιά δηλαδή αντί να ανατρέφονται σε ένα υγιές περιβάλλον, γίνονται θύματα ενδοοικογενειακής βίας, ο αποδιοπομπαίος τράγος, στον οποίο πολλοί ξεσπούν τον θυμό τους. Ως αποτέλεσμα πλήττεται τόσο η αξιοπρέπειά τους όσο και η σωματική τους ακεραιότητα. Η ενδεχόμενη ταυτόχρονα απουσία δραστικών μέτρων από το κράτος συχνά επιτείνει το φαινόμενο, ενώ στερεί από τα παιδιά το δικαίωμά τους να περιφρουρούνται από νόμους σε κάθε πτυχή της ζωής τους. Παράγοντες όπως η φτώχεια ή η προσφυγιά, ενδεχομένως να απομακρύνουν ή ακόμη και να αποκλείουν τα παιδιά στη χώρα μας από την εκπαιδευτική διαδικασία, ένα από τα βασικά τους δικαιώματα, ενώ παγκόσμια πολλά κράτη δεν εξαιρούνται από τον κανόνα.

          Εκτός από τα παραπάνω, τα δικαιώματα των παιδιών καταπατώνται σε παγκόσμιο επίπεδο με την παιδική εργασία και τον πόλεμο. Τόσο σε αναπτυγμένα, όσο και σε υπανάπτυκτα κράτη, η παιδική εργασία φαίνεται να γίνεται όλο και συχνότερο φαινόμενο, αφού μικρά παιδιά αναγκάζονται να εργαστούν σε άθλιες συνθήκες με μηδαμινό μισθό. Παράλληλα με την παιδικότητά τους, παραβιάζεται ο αυτοσεβασμός, ο ελεύθερος χρόνος και το δικαίωμά τους να είναι προστατευόμενα ακόμη μέλη. Οι εμπόλεμες καταστάσεις απειλούν τη σωματική υγεία και την ελευθερία τους, ενώ οι σκληρές εικόνες με τις οποίες έρχονται αντιμέτωπα, η απώλεια συγγενών και φίλων, τραυματίζουν ανεπανόρθωτα την ψυχή τους, στιγματίζοντάς τα για όλη τους τη ζωή. Αξίζει τέλος να γίνει λόγος για μικρά κορίτσια σε τριτοκοσμικές κυρίως χώρες που αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα και γίνονται συχνά θύματα βιασμών ή άλλων ακραίων συμπεριφορών.

          Καταληκτικά, γίνεται αντιληπτό πως η καταπάτηση των δικαιωμάτων των παιδιών στην τοπική και παγκόσμια σφαίρα υπολανθάνει ακόμη, γράφοντας μαύρες σελίδες της ανθρώπινης ιστορίας. Χρειάζεται όλοι να ενεργοποιηθούμε, για να αποχρωματίσουμε τις σελίδες αυτές, αγωνιζόμενοι για την υπεράσπιση των παιδιών.

Σκίτσο: Μπαλλά Αργυρή